1. Giriş: D.O.O. Nedir ve Neden Bu Kadar Popülerdir?
Karadağ’da iş kurmak isteyen girişimcilerin en çok tercih ettiği şirket türü, Limited Şirket, yani “Društvo sa Ograničenom Odgovornošću (D.O.O.)”’dur. Türkçeye çevrildiğinde bu kavram “Sınırlı Sorumluluk Şirketi” anlamına gelir.
D.O.O. yapısı, hem yerli hem de yabancı yatırımcılar için esnek, güvenli ve mali açıdan avantajlı bir model sunar. Türkiye’deki “Limited Şirket” yapısına oldukça benzeyen bu sistem, küçük ve orta ölçekli işletmelerin yanı sıra bireysel girişimciler için de düşük riskli ve pratik bir çözüm sağlar.
Karadağ’ın yatırımcı dostu hukuki altyapısı, düşük vergi oranları ve Avrupa ile güçlü ticari ilişkileri düşünüldüğünde, D.O.O. modeli yalnızca yasal bir statü değil; aynı zamanda stratejik bir iş planının temel taşı haline gelmiştir.
2. D.O.O.’nun Hukuki Tanımı ve Özellikleri
Karadağ’da D.O.O., Şirketler Kanunu (Law on Companies) çerçevesinde tanımlanır. Bu kanuna göre:
“D.O.O., bir veya birden fazla gerçek veya tüzel kişinin, şirket sermayesinin belirli bir kısmına katkıda bulunarak kurduğu, borç ve yükümlülüklerinden yalnızca sermaye payı oranında sorumlu olduğu bir ticari yapıdır.”
Yani D.O.O. kurucuları (ortakları), şirketin borçlarından kendi kişisel mal varlıklarıyla değil, yalnızca koydukları sermaye miktarı kadar sorumludur. Bu, girişimciler açısından büyük bir güvence oluşturur.
D.O.O.’nun temel özellikleri şunlardır:
- En az 1, en fazla 30 ortakla kurulabilir.
- Asgari sermaye tutarı 1 Euro’dur, bu da şirket kurulumunu son derece kolay hale getirir.
- Ortaklar şahsi sorumluluk taşımaz, sadece sermaye paylarıyla sınırlı bir risk altındadır.
- Şirketin yönetimi genellikle bir veya birden fazla müdür (director) tarafından yürütülür.
- Kuruluş işlemleri noter tasdikiyle ve genellikle 1 ila 5 iş günü içinde tamamlanır.
Bu yapısıyla D.O.O., hem yatırımcıyı koruyan hem de ticari faaliyetleri hızlandıran bir modeldir.
3. D.O.O. Kurmanın Avantajları
Karadağ’da D.O.O. kurmanın sayısız avantajı vardır. Ancak bunların başında hukuki güvence, düşük maliyet ve oturum izni imkânı gelir.
a. Hukuki Güvence ve Sınırlı Sorumluluk
D.O.O.’nun en büyük avantajı, adından da anlaşılacağı üzere “sınırlı sorumluluk” ilkesidir. Şirket borçlarından dolayı ortakların şahsi mal varlıklarına el konulamaz. Bu durum, özellikle yabancı yatırımcılar için maddi riskleri minimize eder.
b. Düşük Kuruluş Maliyeti
Karadağ’da bir D.O.O. kurmak için gerekli olan sermaye yalnızca 1 Euro’dur.
Tabii ki pratikte çoğu yatırımcı daha yüksek bir sermaye gösterir, ancak yasal alt sınırın bu kadar düşük olması, bürokratik ve finansal engelleri ortadan kaldırır.
c. Oturum İzni ve Aile Birleşimi İmkânı
Karadağ yasalarına göre, bir D.O.O. kuran yabancı yatırımcı, şirket sahibi sıfatıyla oturum izni alabilir. Ayrıca bu izin, eş ve çocuklar gibi aile bireyleri için de aile birleşimi yoluyla genişletilebilir.
Bu yönüyle D.O.O., yalnızca bir ticari girişim aracı değil, aynı zamanda Avrupa’da yasal yaşam hakkı kazanmanın en güvenli yollarından biridir.
d. Vergi Avantajları
Karadağ, Avrupa’nın en düşük kurumsal vergi oranlarından birine sahiptir.
- Kurumlar vergisi oranı %9’dur.
- Kar payı dağıtımında ek bir vergi bulunmaz.
- Yurt dışı kazançlarda çifte vergilendirme anlaşmaları sayesinde avantaj sağlanır.
Bu nedenlerle D.O.O. modeli, uluslararası yatırımcılar tarafından vergi planlaması açısından da son derece cazip görülmektedir.
4. D.O.O. Kuruluş Süreci: Adım Adım
Bir D.O.O. kurma süreci oldukça sistematik ilerler. Avukat.me olarak bu süreci hem hukuki hem de idari boyutuyla takip ediyoruz. İşte adım adım genel süreç:
1. Şirket İsminin Belirlenmesi
Şirket isminin Karadağ Ticaret Sicili’nde uygun olup olmadığı kontrol edilir. İsim benzersiz olmalı ve kamuya ait terimler içermemelidir.
2. Kuruluş Belgelerinin Hazırlanması
- Kuruluş sözleşmesi (Articles of Association)
- Ortakların kimlik ve pasaport fotokopileri
- Şirket adresi beyanı
- Müdür atama kararı
Belgelerin tamamı noter huzurunda imzalanır.
3. Banka Hesabı Açılışı ve Sermaye Yatırımı
Şirket adına geçici bir banka hesabı açılır ve asgari sermaye bu hesaba yatırılır.
4. Ticaret Siciline Kayıt
Belgeler Ticaret Mahkemesi’ne sunulur. Onay süreci genellikle 1 ila 5 iş günü sürer.
5. Vergi Numarası ve Katma Değer Vergisi (KDV) Kaydı
Şirket onaylandıktan sonra vergi dairesine kayıt yapılır. Gerekirse KDV mükellefiyeti de alınabilir.
6. Oturum İzni Başvurusu
Kuruluş tamamlandıktan sonra, şirket sahibi oturum izni için başvuruda bulunabilir. Bu süreç genellikle 15-30 gün arasında sonuçlanır.
Bu adımların tamamı, bir avukat aracılığıyla yürütüldüğünde, hem yasal hatalardan kaçınılır hem de süreç hızlanır.
5. D.O.O. Şirketlerinde Yönetim ve Sorumluluk
D.O.O.’nun yönetiminde genellikle bir veya birden fazla müdür (director) bulunur. Müdür, şirketin günlük faaliyetlerinden ve yasal yükümlülüklerinin yerine getirilmesinden sorumludur.
Müdür, şirketin sahibiyle aynı kişi olabilir. Ancak yabancı yatırımcılar genellikle yerel bir müdür atamayı tercih ederler; çünkü bu, özellikle resmi işlemlerde kolaylık sağlar.
Ortakların sorumluluğu yalnızca sermaye paylarıyla sınırlıdır. Şirketin iflas etmesi halinde ortakların kişisel varlıklarına dokunulmaz. Bu durum, D.O.O.’yu yatırımcı dostu bir hukuki çerçeveye dönüştürür.
6. D.O.O. ve Diğer Şirket Türleri Arasındaki Farklar
Karadağ’da çeşitli şirket türleri vardır; ancak D.O.O., en pratik ve güvenli yapı olarak öne çıkar.
İşte diğer şirket türleriyle temel farkları:
| Şirket Türü | Ortak Sayısı | Sorumluluk | Sermaye Gereksinimi | Uygunluk |
|---|---|---|---|---|
| D.O.O. | 1–30 | Sınırlı | 1 Euro | Küçük/Orta Ölçekli |
| A.D. (Anonim Şirket) | En az 5 | Sınırlı | 25.000 Euro | Büyük ölçekli yatırımlar |
| Ortaklık (Ortaklık Şirketi) | En az 2 | Sınırsız | Yok | Yüksek riskli |
| Serbest Meslek (Freelance / Sole Proprietor) | 1 | Sınırsız | Yok | Bireysel girişimciler |
Bu tablo, D.O.O.’nun risk-minimize eden ve esnek yapısını açıkça ortaya koymaktadır.
7. D.O.O. Şirketi ile Oturum ve Vatandaşlık Fırsatı
Birçok yabancı yatırımcı, Karadağ’da D.O.O. kurarak hem iş fırsatı elde ediyor hem de oturum hakkı kazanıyor.
Yasal düzenlemelere göre, şirket sahibi olarak alınan oturum izni yıllık olarak yenilenebiliyor. Ayrıca, ülkede 5 yıl kesintisiz oturum sonrası kalıcı oturum, 10 yılın sonunda ise vatandaşlık başvurusu imkânı doğuyor.
Bu süreç, yatırımcıların yalnızca bir şirket kurmakla kalmayıp, Avrupa’da yeni bir yaşam inşa etme fırsatına da dönüşüyor.
8. Avukatla Şirket Kurmanın Avantajı
Her ne kadar D.O.O. kurulum süreci basit görünse de, hukuki hatalar ciddi sonuçlar doğurabilir.
Örneğin; kuruluş sözleşmesinde yapılacak bir hata, ileride şirketin kapanmasına veya vergi dairesi nezdinde sorun yaşanmasına neden olabilir.
Bu nedenle Avukat.me olarak tüm müşterilerimize, şirket kurulum sürecini bir avukat eşliğinde yürütmelerini tavsiye ediyoruz.
Avukat desteği sayesinde:
- Belgeler mevzuata tam uygun şekilde hazırlanır.
- Oturum başvurusu eksiksiz yapılır.
- Vergisel yükümlülükler doğru planlanır.
- Şirket yönetimi için hukuki rehberlik sağlanır.
Sonuçta, D.O.O. yalnızca bir “şirket türü” değil, geleceğe atılan profesyonel bir adımdır.
9. Sonuç: D.O.O. – Güvenli, Esnek ve Avrupa’ya Açılan Kapı
Limited Şirket (D.O.O.), Karadağ’da yatırım yapmak isteyen herkes için en güvenli, en pratik ve en avantajlı seçenektir.
Sınırlı sorumluluk, düşük kuruluş maliyeti, kolay yönetim yapısı ve oturum izni imkânı, bu modeli hem bireysel hem de kurumsal yatırımcılar için ideal hale getirir.
Avukat.me olarak, Karadağ’da D.O.O. kurmak isteyen tüm girişimcilere hukuki ve idari süreçlerde tam kapsamlı danışmanlık sunuyoruz.
Yalnızca bir şirket kurmuyoruz; aynı zamanda müşterilerimizin Avrupa’da güvenli bir gelecek kurmasına yardımcı oluyoruz.
