Giriş – Karadağ’da Aileyle Yeni Bir Hayata Başlamak
Karadağ, Avrupa’nın güneydoğusunda yer alan, yaşam kalitesi yüksek, yatırım ve oturum açısından fırsatlar sunan bir ülkedir. Türkiye vatandaşları için son yıllarda giderek daha fazla tercih edilen bir destinasyon haline gelmiştir. Bunun en önemli sebeplerinden biri, şirket kurarak oturum izni alabilme imkânı ve bu oturumun aile bireylerine de genişletilebilmesidir.
Birçok kişi Karadağ’da yeni bir iş kurarak, aynı zamanda ailesine güvenli ve istikrarlı bir yaşam alanı sağlamak ister. Bu süreç, doğru şekilde yönetildiğinde hem yatırım hem de oturum yönünden önemli avantajlar sağlar. Ancak aile üyelerinin de oturum alabilmesi için yasal şartların eksiksiz yerine getirilmesi gerekir. İşte bu noktada, avukatın rolü, sürecin doğru yürütülmesinde belirleyici hale gelir.
1. Yasal Çerçeve: Karadağ Yabancılar Yasası ve Aile Oturumu Hakkı
Karadağ’da yabancıların ikametine ilişkin tüm düzenlemeler, “Yabancılar Yasası” kapsamında belirlenmiştir. Bu yasa, ülkeye çalışma, yatırım, eğitim veya aile birleşimi amacıyla gelen yabancılara çeşitli oturum türleri tanımlar.
Şirket sahipleri için oturum izni, genellikle “ekonomik faaliyet yoluyla geçici oturum” başlığı altında değerlendirilir. Bu hak, yatırımcıya veya şirket yöneticisine tanınır. Yabancı uyruklu kişi bu statüye sahip olduktan sonra, belirli şartları karşılamak koşuluyla, eşini ve çocuklarını aile birleşimi kapsamında Karadağ’a getirebilir.
Aile oturumu, Karadağ yasalarına göre şu kişilere tanınır:
- Başvuranın eşi (resmî evlilik şarttır),
- 18 yaş altındaki çocukları (evli olmamak kaydıyla),
- Bazen de başvuranın bakmakla yükümlü olduğu ebeveynleri veya özel durumlu yakın akrabaları.
Yasa, her başvuru için “geçerli gelir, uygun konut ve sağlık sigortası” gibi temel koşulları zorunlu tutar. Bunların belgelenmemesi hâlinde aile oturumu talebi reddedilebilir.
2. Şirket Kurarak Oturum Almanın Temel Şartları
Aile oturumuna geçmeden önce, başvuran kişinin kendisi için yasal bir oturum hakkı kazanması gerekir. Bunun yolu, şirket kurup yönetici veya hissedar sıfatıyla oturum izni almaktır.
Karadağ’da şirket kurmak nispeten basit bir işlemdir. Gerekli belgeler şunlardır:
- Pasaport fotokopisi,
- Adli sicil kaydı (apostilli),
- Adres beyanı,
- Kuruluş sözleşmesi,
- Vergi numarası (PIB),
- Banka hesabı açılış belgeleri.
Şirketin türü genellikle Limited Şirket (DOO) olarak tercih edilir. Sermaye şartı düşük (1 euro sembolik) olsa da, şirketin gerçek bir faaliyet planı bulunması önemlidir. Şirket kurulduktan sonra, başvuran kişi bu şirkette “yönetici” konumunda oturum başvurusu yapabilir.
Bu oturum izni genellikle 1 yıllık olarak verilir ve her yıl yenilenebilir. Şirket aktif kalmaya devam ettiği sürece, oturum izninin uzatılması mümkündür.
3. Aile Oturumu (Family Reunification) Başvurusunun Mantığı
Şirket sahibi kişi geçici oturum iznini aldıktan sonra, ailesi de “aile birleşimi” hakkı kapsamında oturum başvurusu yapabilir. Bu başvuru için temel koşul, ana başvuranın (örneğin baba veya anne) hâlihazırda geçerli bir Karadağ oturum kartına sahip olmasıdır.
Aile üyeleri, Karadağ’a geldikten sonra veya öncesinde başvuru yapabilirler. En pratik yöntem, ana başvuranın oturumu almasının ardından aile bireyleri için MUP (İçişleri Bakanlığı) nezdinde toplu dosya hazırlanmasıdır.
Bu kapsamda başvuru yapılabilecek aile bireyleri:
- Eş,
- 18 yaş altı çocuklar,
- Ebeveynler (istisnai durumlarda).
Aile birleşimi oturum izni de genellikle 1 yıllık verilir. Ancak, ana başvuranın oturumu ne kadar geçerliyse, aile üyelerininki de o kadar süreyle sınırlı olur.
4. Gerekli Belgeler: Aile Oturumu Başvurusu İçin Tam Liste
Karadağ’da aile birleşimi oturum başvurusu yapılırken, her birey için ayrı dosya hazırlanır. Belgeler eksiksiz ve uygun şekilde çevrilmezse, başvuru süreci uzayabilir veya reddedilebilir.
Aşağıda standart belge listesi yer almaktadır:
- Başvuru Formu: MUP tarafından verilen resmi form.
- Pasaport: Geçerlilik süresi en az 6 ay olmalıdır.
- Fotoğraf: 2 adet biyometrik vesikalık.
- Evlenme Belgesi: Apostilli ve Karadağca tercümeli.
- Doğum Belgeleri: Çocuklar için, ebeveynlerle bağın ispatı amacıyla.
- Ana Başvuranın Oturum Kartı: Geçerli olmalıdır.
- Gelir Belgesi: Şirket sahibinin ailesini geçindirebileceğini gösterir belge.
- Kira Sözleşmesi veya Mülkiyet Belgesi: Karadağ’da ailece kalınacak konutun beyanı.
- Sağlık Sigortası: Aile bireylerinin tamamını kapsamalıdır.
- Adli Sicil Kaydı: 18 yaş üstü aile bireyleri için.
Belgeler, yeminli tercüman tarafından Karadağcaya çevrilmeli ve noter onaylı olmalıdır.
5. Başvuru Süreci Adım Adım
- Hazırlık: Belgeler Türkiye’de apostil edilip Karadağ’a gönderilir.
- Tercüme ve Onay: Belgeler Karadağ’da yeminli tercüman tarafından çevrilir ve noter tasdikinden geçer.
- Dosya Teslimi: Tüm evraklar MUP’a (İçişleri Bakanlığı Göç Şubesi) teslim edilir.
- Kontrol Süreci: Başvurular genellikle 30 ila 60 gün içinde sonuçlanır.
- Oturum Kartı Teslimi: Onaydan sonra her aile bireyine ayrı oturum kartı verilir.
Aile birleşimi oturumu, çalışma hakkı vermez; ancak aile üyeleri ülkede ikamet, eğitim ve sağlık hizmetlerinden yararlanabilirler.
6. Yenileme (Extension) Süreci
Aile oturumu, genellikle bir yıl sonunda yenilenir. Yenileme başvurusunda:
- Güncel kira kontratı,
- Şirket faaliyet belgeleri (örneğin aktif banka hesabı ve vergi kaydı),
- Yeni sağlık sigortası poliçesi,
- Pasaport fotokopisi
gibi belgeler istenir.
Başvuru, oturum süresi bitmeden en az 30 gün önce yapılmalıdır. Yenileme sürecinde aile üyelerinin ülke dışına çıkması tavsiye edilmez.
7. Avukatın Rolü ve Önemi
Karadağ’da oturum ve şirket kurma süreçleri teorik olarak bireysel yapılabilse de, pratikte birçok hukuki detay barındırır. Bu nedenle, sürecin bir avukat tarafından yürütülmesi hem hız hem de güven açısından büyük avantaj sağlar.
Bir avukatın katkısı şunlardır:
- Belgelerin yasaya uygun hazırlanması ve çevrilmesi,
- Şirket kuruluş belgelerinin eksiksiz düzenlenmesi,
- Aile birleşimi dosyalarının doğru sırayla sunulması,
- MUP ile iletişim sürecinin yönetilmesi,
- Reddedilme veya ek belge taleplerine zamanında yanıt verilmesi.
Avukatın resmi vekaletiyle hareket etmek, özellikle dil bariyerini ortadan kaldırır ve yerel uygulamaların doğru yorumlanmasını sağlar.
8. Karşılaşılan Yaygın Hatalar
Birçok aile, eksik belge, hatalı tercüme veya gelir beyanında yetersizlik nedeniyle başvurularında gecikme yaşar. En yaygın hatalar şunlardır:
- Evlenme belgelerinin apostilsiz sunulması.
- Kira sözleşmesinin noter onaysız olması.
- Şirketin pasif görünmesi veya vergi beyanlarının eksikliği.
- Sağlık sigortasının tüm aileyi kapsamaması.
- Başvuru formlarının eksik doldurulması.
Bu tür hatalar, dosyanın reddine veya yeniden başvuru zorunluluğuna yol açabilir.
9. Aile Oturumunun Sağladığı Haklar
Aile birleşimi kapsamında alınan oturum kartı, sahiplerine Karadağ’da yasal ikamet hakkı tanır. Bu kartla:
- Ülkede yasal olarak yaşanabilir,
- Çocuklar okula kaydedilebilir,
- Sağlık hizmetlerinden faydalanılabilir,
- Banka hesabı ve kira sözleşmesi yapılabilir,
- Uzun vadede daimi oturum başvurusu için süre biriktirilir.
Beş yıl kesintisiz geçici oturumdan sonra, aile üyeleri daimi oturum hakkı (stalni boravak) elde edebilir.
10. Karadağ’da Aile Yaşamı ve Uyum Süreci
Karadağ, güvenli yapısı, sakin şehirleri ve Akdeniz iklimiyle aile yaşamı açısından oldukça elverişlidir. Türk vatandaşları için dil ve kültür açısından adaptasyon kolaydır. Ülkede çocukların eğitimine uygun uluslararası okullar ve kaliteli sağlık hizmetleri mevcuttur.
Ailelerin en çok tercih ettiği şehirler:
- Podgorica (başkent ve ekonomik merkez),
- Budva (turistik bölge),
- Tivat (yat limanları ve yatırım alanlarıyla popüler),
- Bar (aile yaşamı için uygun fiyatlı sahil kenti).
Aile birleşimi oturumuna sahip kişiler, bu şehirlerde uzun süreli kira sözleşmeleriyle yaşamlarını sürdürebilirler.
11. Uzun Vadeli Perspektif: Daimi Oturum ve Vatandaşlık
Aile oturumu sahipleri, ana başvuranla birlikte Karadağ’da beş yıl kesintisiz oturumlarını sürdürdüklerinde, daimi oturum başvurusu yapabilirler. Daimi oturum, artık yıllık yenileme zorunluluğunu ortadan kaldırır.
Daimi oturumdan sonraki beşinci yılda, bazı durumlarda Karadağ vatandaşlığı başvuru hakkı doğabilir. Vatandaşlık için ek şartlar (dil testi, sabıka kaydı temizliği, gelir düzeyi) aranır.
12. Maliyetler ve Süre Tahminleri
Şirket kurulum masrafları, noter ve tercüme ücretleri, devlet harçları ve sağlık sigortası bedelleri dahil edildiğinde, başvuru sahibinin ortalama maliyeti genellikle 1500 – 2500 euro aralığındadır.
Aile bireyleri için yapılacak oturum başvurularında her kişi için ek 400 – 800 euro arasında masraf oluşabilir. Bu rakamlar, dosya sayısı, tercüme masrafları ve avukatlık ücretlerine göre değişir.
13. Avukatla Çalışmanın Sağladığı Güvence
Birçok kişi belgeleri kendi hazırlamaya çalıştığında hem zaman hem de para kaybı yaşayabilir. Avukatla çalışmanın başlıca avantajları:
- Başvuruların reddedilme riskini minimize eder.
- Tüm işlemler yasal çerçevede ve resmi kurumlar nezdinde yürütülür.
- Süreç boyunca iletişim eksikliğinden doğan gecikmeler engellenir.
- Aile bireylerinin her biri için doğru başvuru sıralaması yapılır.
Ayrıca, avukatın sürekli takip sistemi sayesinde, yenileme tarihleri veya belge güncellemeleri kaçırılmaz.
Sonuç: Karadağ’da Ailenizle Yeni Bir Başlangıç
Karadağ’da şirket kurarak oturum almak yalnızca bir yatırım hamlesi değil, aynı zamanda aileyle birlikte güvenli bir gelecek kurmanın da yoludur. Uygun hukuki rehberlik, doğru belge hazırlığı ve zamanında başvuru sayesinde, bu süreç son derece sorunsuz ilerleyebilir.
Her ailenin koşulları farklıdır; dolayısıyla, belgelerin hazırlanması ve stratejinin belirlenmesi profesyonel destek gerektirir. Avukat yardımıyla yürütülen başvurular, hem reddedilme riskini azaltır hem de tüm aile bireyleri için hukuken güvenli bir yaşam temeli oluşturur.
Karadağ, huzurlu yaşamı, Avrupa’ya yakınlığı ve yatırım dostu politikalarıyla Türk aileler için giderek daha cazip bir destinasyon haline gelmiştir. Doğru adımlar atıldığında, Karadağ’da şirket kurarak ailece oturum almak, yalnızca bir idari işlem değil; yeni bir hayatın başlangıcıdır.
